Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Deze week sprongen wij op de fiets naar Huis Marseille, waar het werk van zeven Japanse kunstenaars te zien is in de expositie ‘Een prachtig moment. Japanse fotografie van Naoya Hatakeyama, Syoin Kajii, Rinko Kawauchi, Toshiko Okanoue, Yuki Onodera, Chino Otsuka en Nao Tsuda’
Bij Huis Marseille zijn ze niet gierig: je ziet hier nu werk van maar liefst zeven fotografen. Deze expositie draait helemaal om het spelen met nieuwe perspectieven, in alle mogelijke betekenissen van dat woord. Zo concentreert bijvoorbeeld Yuki Onodera zich op eigenzinnige composities waarin ze verhoudingen tussen lichaam en beweging fotografeert. Deze beelden manipuleert ze vervolgens via digitale bewerking en met diverse druktechnieken. Toshiko Okanoue, die inmiddels hoogbejaard is, staat juist bekend om de schurende collages die ze maakt, met beelden uit tijdschriften die de geallieerde bezetters in Japan achterlieten. Van weer een heel ander kaliber is Syoin Kajii, de fotograaf die obsessed is met de zee. Hij zoomt in op de golven aan de kust van een Japans eiland op zo’n manier dat je alle details in licht, kleur en beweging kunt zien en zelfs bijna kunt voelen en ruiken. Leuk feitje: Kajii is een Boeddhistische monnik en wachtte met passend geduld op het perfecte shot in een tempel aan de kust.
Zoals de Fransen hun ‘Je ne sais quoi’ hebben, zo herkennen we bij alle zeven Japanse fotografen ook een typerende sfeer. Sterker nog, de Japanners hebben specifieke woorden voor wat de foto’s in deze expositie belichamen: ‘Wabi’, oftewel ‘serene aandacht voor eenvoudige dingen’, en ‘Sabi’, ‘Schoonheid verleend door het patina van de tijd’. We hebben ‘patina van de tijd’ even voor je gegoogled (zo zijn wij) en het betekent zoiets als: onderwerpen of objecten die mooier worden door intensief gebruik of door het verweer van de tijd. Filosofie meets kunst meets techniek en ambachtelijkheid dus.
Syoin Kajii, ‘Untitled, from the series NAMI’, 2004. Han Nefkens H+F Collection – Huis Marseille, Courtesy Christophe Guye Galerie
+ | Wij raden je zeker aan om de tijd te nemen voor alle zeven fotografen, maar we hebben stiekem toch één favoriet die we willen uitlichten: Chino Otsuka. Deze fotografe creëert persoonlijke portretten door het integreren van fictieve beelden in bestaande kinderfoto’s. Voor haar fotoserie ‘Imagine, finding me’ neemt ze de kijker mee in de zoektocht naar haar culturele identiteit. Chino groeit namelijk tot haar tiende op in Tokio en verhuist dan met haar ouders naar Engeland; een dubbele identiteit die zich niet zo makkelijk in een hokje laat stoppen. Is ze nou Japans of Engels, of misschien allebei simultaan? In haar foto’s zet ze een hedendaags portret van zichzelf naast een kinderfoto uit haar plakboek. Je ziet dus in elke foto een familiekiekje, met een jonge Chino en daaraan toegevoegd een oudere Chino. Hierdoor lijkt deze serie haast het effect van een tijdmachine te krijgen. Dit omschrijft ze zelf alsof ze als toerist rondkijkt op de plekken die ze ooit haar thuis noemde. Naast dit fascinerende perspectief zijn haar foto’s ook nog eens wonderschoon.
Chino Otsuka, ‘1982 and 2005, Richmond Hotel, France’, 1984/2005, via Huis Marseille
+ | Waar sommige fotografen een diepgaand verhaal vertellen met hun werk, zijn anderen voornamelijk bezig met esthetiek en gevoel. Rinko Kawauchi is een goed voorbeeld: haar werk heeft heldere kleuren in een fantastische uitsnede, waardoor je met je neus bovenop het onderwerp wordt getrokken. Het is enorm visueel prikkelend hoe zij zulke felle kleuren creëert met natuurlijk licht. Deze serie zorgt voor een fijne, luchtige afwisseling, die je kunt opvolgen met een ontspannen bezoek aan de mooie museumtuin. Midden in de stad vind je aan de achterzijde van Huis Marseille namelijk een soort klein Versailles aan de Herengracht. The place to be om nog even na te genieten van de Japanse eenvoud.
v.l.n.r. Rinko Kawauchi, ‘Hanabi 5’, 2001, ‘Utatane 103’, 2001 en ‘Aila 57’, 2004. Han Nefkens H+F Collection – Huis Marseille. Courtesy ROSEGALLERY, via Huis Marseille
Hoe lang doe je er over? | 60 min. Hoewel je hier werk van zeven fotograferen vindt, wandel je toch vrij makkelijk door deze tentoonstelling. Geen zware inspanning, maar een aangename weekendbesteding.
Expert level | Beginners | Gevorderden | Crazy Pro
Meer weten | In de museumwinkel van Huis Marseille vind je een prachtig boek met werk van Chino Otsuka. Het museum presenteerde in 2012 namelijk het allereerste retrospectief van deze fotografe. Wij zeggen: ‘Exit through the giftshop!’.
De tentoonstelling ‘Een prachtig moment’ in Huis Marseille in Amsterdam is nog te zien t/m 2 september 2018. Meer informatie: https://www.huismarseille.nl/tentoonstelling/a-beautiful-moment-collectie-japan/
Tekst: Carlien Lammers
Cover: Naoya Hatakeyama, ‘Blast #5707’, 1995, via Huis Marseille
