De Nederlandse fotografe Dana Lixenberg (1964) is beroemd geworden dankzij haar bekroonde serie Imperial Courts 1993-2015. Ze fotografeerde jarenlang (22 jaar welteverstaan) de bewoners van de achterstandswijk ‘Watts’ in Los Angeles. Deze buurt heeft te maken gehad met veel negatieve media-aandacht, door bendeoorlogen maar met name door het wereldschokkende ‘Rodney King’-incident. Lixenberg arriveerde een jaar na dit incident en won door haar oprechte betrokkenheid het vertrouwen van de (in die wijk gerespecteerde) bendeleider Tony Bogard, die haar toegang gaf tot de rest van de inwoners. Met haar grote analoge camera op statief dwong Dana zowel zichzelf als de gefotografeerde tot veel geduld en onderlinge samenwerking. In de serie zie je inwoners verbeeld als sterke individuen in verstilde scènes, hierdoor laat ze de wereld kennismaken met de personen achter de door media gecreëerde stereotyperingen. Naast een indringende serie portretten heeft Diana ook een boek over Imperial Courts en deze webdocumentaire. gemaakt. Deze serie heeft Lixenberg definitief op de kaart gezet als gevestigde Nederlandse fotograaf, in het goede gezelschap van bijvoorbeeld Rineke Dijkstra.
GO | NO GO #131: Van achterstandswijken tot supersterren
Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. In de altijd gezellige Pijp in Amsterdam bezoeken wij de tentoonstelling van Dana Lixenberg, ‘American images’ bij GRIMM.
Wat Lixenberg zo bijzonder maakt, is dat ze door weet te dringen tot alle lagen van de samenleving. Want niet alleen heeft ze bendeleden voor de lens gehad, ook mocht ze de schaduw van grote beroemdheden der aarde zijn. Hoewel er tal van portretfotografen zijn die dezelfde celebs voor hun lens hebben gehad, herken je in haar portretten het onbewaakte, kwetsbare moment. Zo zie je Jay-Z wijd gapend in zijn blauwe badjas, Bobby Brown tijdens zijn disco-dutje, en Sean Combs (a.k.a. P. Diddy, a.k.a. Puff Daddy, of welke naam hij zichzelf momenteel geeft) cozy in zijn bed omringd door al zijn telefoons. Dankzij Lixenbergs unieke touch ziet zelfs de schreeuwerige Donald J. Trump er ietwat onbeholpen uit temidden van de gouden muren van zijn Trump Tower. Bij GRIMM zie je nu deze serie portretten, American Images, die zelf inmiddels ook vrij famous is.
Hoewel American Images qua onderwerp niet meer had kunnen verschillen van Imperial Courts, hebben beide series iets gemeen: Lixenberg weet de kwetsbaarheid en ‘echtheid’ van haar onderwerpen te vangen. Zelfs tijdens korte en uiterst geregisseerde PR-momenten, weet Dana een glimp op te vangen van de persoon die schuilgaat achter het publieke imago. Om dit zeldzame kijkje achter de schermen te stimuleren kiest ze er voor om zonder team te werken. Ze wil alleen zijn in de ruimte met haar onderwerp, dit proces omschrijft ze zelf als een balancing act, waarin al je voelsprieten aan moeten staan om dat ene unieke en tegelijkertijd niet-geposeerde beeld te vangen. Niets zo spannend en aantrekkelijk als een kijkje achter de schermen, of recht in de huig van Jay-Z. Je vergeet bijna dat je gewoon in het hartje van De Pijp staat.
De foto’s komen extra krachtig naar voren in deze witte, shiny galerieruimte. Meeste foto’s zijn ook van groot formaat, passend bij de grote namen die je ziet. Maar wie is die ene, daar in de hoek, ook alweer? Het spotten van celebs en het spelen van een spelletje ‘hoeveel ken jij er?’ is een heerlijke tijdsbesteding op zich. GRIMM maakt het je gelukkig niet al te moeilijk: bij de ingang vind je een handout (of in gewone-mensentaal: een foldertje) met een plattegrond, inclusief alle namen van de geportretteerden. Zo hoef jij je telefoonbundel niet op te maken om als eerste ‘whats his name’ te achterhalen.
Zelf bezoeken?
In dit dubbelinterview samen met collega-portretfotografe Rineke Dijkstra, praten beide getalenteerde vrouwen over hun werkwijze en carrière. Dit artikel leest weg alsof je met twee goede vriendinnen bijkletst bij een kopje thee.