Wat hebben fotografen Céline van Balen, Julie Greven, Esther Kroon en Helga Paris met elkaar gemeen? Behalve dat het alle vier vrouwen zijn, is hun gemeenschappelijke gave dat ze hun modellen op unieke en persoonlijke wijze hebben weten vast te leggen. Heeft dit te maken met het feit dat ze zelf ook vrouwen zijn? Huis Marseille suggereert in de tentoonstelling Futures, Past & Present van wel. Door het hele museum vind je hier het werk van deze vier boss ladies, van wie de opkomst van hun carrière bovendien werd bepaald door bijzondere omstandigheden.
Ananda
Hegeman
17 april 2019
GO | NO GO #172: The Future, Past and Present are female
Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Deze week voelde we ons ‘empowered AF’ in de grachtengordel van Amsterdam, waar we de tentoonstelling ‘Futures, Past & Present’ in Huis Marseille bezochten.
Helga Paris, ‘Berliner Kneipen (Berlin, 1974-1982)’, via: Huis Marseille, Amsterdam
De foto’s van Helga Paris (1938) gaan bijvoorbeeld over het leven in de Duitse Democratische Republiek, waar sporen van de Tweede Wereldoorlog en het communistische regime toen nog erg duidelijk te zien waren. Het werk Céline van Balen (1965) valt samen met de bloeiperiode van de analoge fotografie in de Nederlandse kunstindustrie, die de laatste tijd mede door sociale media weer aan populariteit wint. Van Balen en Esther Kroon (1966) maken beiden deel uit van een generatie Nederlandse fotografen die in de nineties internationale bekendheid genoot, vooral door hun talent om jonge kinderen bijzonder authentiek vast te leggen. Het werk van de Deense Julia Greeve (1991) belichaamt in deze tentoonstelling de Instagram-generatie door alleen jonge vrouwen te fotograferen en analoog te werken, wat het erg goed doet op het medium. Zo komen het verleden, heden en de toekomst van (vrouwelijke) portretfotografen in deze tentoonstelling mooi samen.
Esther Kroon, ‘Recreatiegebied Spaarnwoude, Amsterdam’, 1989, © Esther Kroon. Courtesy Nederlands Fotomuseum, Rotterdam, via: Huis Marseille, Amsterdam
Warning: als je geen last hebt van baby fever krijg je door de kinderportretten van Esther Kroon geheid klapperende eierstokken of acute knuffelverlangens. In 1989 kwam haar carrière in een stroomversnelling door de serie Kinderen in de grote stad, waarin ze spelende kinderen in verschillende buurten van Amsterdam vastlegde. Haar veelbelovende carrière kwam tragisch tot een abrupt einde toen zij op 25-jarige leeftijd in Guatemala werd beroofd en vermoord. Wat opvalt aan de kinderportretten van Kroon is het perspectief: ze fotografeerde de kinderen bewust dichtbij en vanuit een laag standpunt. Hierdoor lijken sommige kinderen net superheldjes (again: very cute). Ook is het typisch voor Kroon dat ze kinderen uit alle lagen van de maatschappij heeft gefotografeerd, die allemaal stuk voor stuk even intens in de camera kijken. Kroon nam haar modellen, ondanks hun jonge leeftijden, uiterst serieus. Deze kinderen zijn echte personen, geen metaforen of tabula rasa, zoals ze vaak worden afgebeeld. Op haar zwart-wit foto’s ogen ze stuk voor stuk dapper, kwetsbaar en vooral uniek.
Julie Greve, ‘By the bench’, 2018, via: Huis Marseille, Amsterdam.
De Deense Julie Greve vertegenwoordigt in deze tentoonstelling het heden en de toekomst. In 2018 studeerde ze af aan Central Saint Martins in Londen, waar haar talent niet onopgemerkt bleef. Haar afstudeerwerk werd gelijk tentoongesteld in de Bonington Gallery (Nottingham) en nu dus in Huis Marseille. Je moet hier trouwens wel even zoeken want het werk hangt een beetje verstopt: beneden en in het tuinhuis. Greve fotografeert uitsluitend Deense jonge meisjes die weinig tot geen ervaring hebben met model staan. Het resultaat: herkenbare, persoonlijke en intieme portretten van tienermeiden. We kregen er spontaan flashbacks van naar onze eigen tijd als tieners. Een onzekere, maar zeker ook mooie periode die ons heeft gevormd tot de (doorgaans) zelfverzekerde vrouwen die we vandaag zijn. Het museum lijkt met deze tentoonstelling een signaal af te willen geven: het is nu écht tijd om vrouwelijke makers met grotere regelmaat een podium te geven in een kunstwereld die nog steeds erg wit en erg man is. Dit roept iedereen natuurlijk al jaren, maar Huis Marseille puts its money where its mouth is. Het programma voor komend jaar wordt gedomineerd door vrouwelijke fotografen, met aankomende exposities van onder andere Deana Lawson en Elspeth Diederix. Is Huis Marseille onaangekondigd bezig met het Jaar van de Vrouw? We are down for that.
Zelf bezoeken?
Hoe lang doe je er over?
60 minuten
Expert level
Beginners |
Gevorderden |
Crazy pro
Meer weten
Altijd al benieuwd geweest waar de term ‘The Future is Female’ nou eigenlijk vandaan komt? De slogan is in de jaren 70 ontstaan en werd als eerste gebruikt door Labyris Books, een boekenwinkel in New York die bekend stond om het grote aanbod boeken met een lesbisch thema. Zij maakte een shirt met deze slogan, dat in 1975 werd gedragen door Alix Dobkin, een bekende zangeres. Een paar jaar geleden ging de slogan plotseling weer viral toen een groot geschiedenis-Instagram account (@h_e_r_s_t_o_r_y) een foto poste van Alix Dobkin die het shirt droeg. Celebrities als Cara Delavigne werden ermee gespot op straat en inmiddels gooit iedereen met de term alsof het confetti is.