GO | NO GO #178: De zwarte utopie van Tyler Mitchell

Als tiener was Mitchell geobsedeerd door Tumblr (de voorloper van Instagram), maar hij verbaasde zich over het feit dat op de gezellige, zorgeloze plaatjes vaak alleen maar met witte modellen waren afgebeeld. In Foam vind je dankzij Mitchell op dit moment dus wel zorgeloze zwarte mensen, wat hij zelf een ’zwarte utopie’ noemt. Vooral de video-installatie Idyllic Space toont deze droomwereld. In de installatie genieten zwarte jongeren van simpele dingen als schommelen, tikkertje, zwemmen, fietsen, hoelahoepen of ijsjes eten. En opeens besef je dat dit niet een beeld is dat je vaak ziet. Hiermee wil Mitchell de aandacht vestigen op simpele dingen die velen van ons voor lief nemen maar dat dit van oudsher voor zwarte jongeren in Amerika helemaal niet zo vanzelfsprekend is. Hij refereert ook aan de moord op Tamir Rice, de 12-jarige zwarte jongen die in 2014 door een politieagent in Cleveland werd doodgeschoten terwijl hij aan het spelen was met een waterpistool. De felle kleuren in zijn foto’s, die Mitchell trouwens in al zijn werk laat zien, hebben ook een boodschap. In 2015 verbleef Mitchell een maand in Havana, op Cuba. Al sinds zijn pubertijd filmde hij graag skaters en in Havana kwam hij in aanraking met de levendige skatecultuur die daar, vooral onder zwarte jongeren, heerst. In het werk dat hij daar maakte viel hem op dat hij zelden zwarte jongeren zo vrij in een kleurrijke omgeving had gezien, omdat de architectuur daar allerlei vrolijke felle kleuren heeft. Dit heeft het kleurenpalet voor zijn huidige werk bepaald. Later kwam hij erachter dat de mensen daar hun huizen in allerlei kleuren schilderden, omdat witte en zwarte verf duurder waren dan de felle kleuren. Dit ‘teken van armoede’  transformeert Mitchell in zijn foto’s zo een bonte ‘snoepgoedwereld’ rondom de skateboardende jongeren.

Mitchell heeft een boodschap, maar hij is zoals hij zelf zegt geen activist. Modefotografie biedt hem dan ook uitkomst: esthetisch en positief, met een maatschappijkritisch randje. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de T-shirts met feministische leuzen van Dior of die keer dat de wijlen Karl Lagerfeld zijn catwalk veranderde in een demonstratie. Waar zij solidair zijn met de vrouwenbeweging, wil Tyler met zijn werk onder meer de stereotypen omtrent zwarte mensen doorbreken. Bij binnenkomst word je gelijk verwelkomd door hare koninklijke hoogheid Beyoncé, maar in de rest van de tentoonstelling zien we gewone mensen die of tot zijn vriendenkring behoren of die hij op Instagram heeft gevonden. Hij zoekt hierbij vooral naar mensen die stereotypes doorbreken. We zien in de tentoonstelling veel mannen, maar dus niet de typische zwarte machomannen die we kennen uit films. Nee, deze mannen zien er teder uit en tonen affectie. Zo is er een foto van een zwarte knappe jongeman in roze gekleed met een prachtige grote paarse hoed op. Deze man laat zich niet in een hokje plaatsen. Door de compositie, de hoed en de blik van het model is de foto net een portret van Manet, waarmee Mitchell ook laat zien dat hij een plek in de kunstgeschiedenis verdient. In zijn foto’s komt alles waar hij voor staat samen: een oog voor esthetiek, een hart voor de zwarte gemeenschap en een oproep aan de kunstwereld om nog wat harder te werken voor inclusiviteit.