Het huis waarin je bent opgegroeid kan je je waarschijnlijk nog wel voor de geest halen. De deurklinken, de precieze plaats waar de klok hing of die ene drempel waar je in de ochtendhaast over struikelde zal je niet snel vergeten. Waarschijnlijk ben je later in je leven nog een aantal keer verhuisd en heb je meerdere woningen jouw ‘thuis’ genoemd. Of is jouw ouderlijk huis nog steeds that place that you call home? De Zuid-Koreaanse kunstenaar Do Ho Suh (1963) verliet zelf zijn ouderlijk huis in Seoel om te gaan studeren in New York. Sinds deze migratie is Do Ho gefascineerd door het begrip ‘thuis’. Voor de kunstenaar is het heel tastbaar en fysiek: hij denkt bij ‘thuis’ aan het woonhuis en kleine architectonische details als deurklinken en ramen. ‘Huizen’, zegt hij, ‘zijn de kleding van onze ziel.’ De huizen waarin hij heeft gewoond vormen dan ook de kern van Do Ho’s oeuvre: hij tekent ze, maakt (stoffen) replica’s of creëert blauwdrukken op papier. In Museum Voorlinden zijn nu een aantal bijzondere werken bij elkaar gebracht voor zijn eerste Nederlandse solo-expositie, getiteld Home Away From Home.
GO | NO GO #195: De herinneringshuizen van Do Ho Suh
Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Deze keer waren we in Museum Voorlinden voor de tentoonstelling ‘Do Ho Suh – Home Away From Home’.
Do Ho ziet huizen als een soort hubs – doorgangspoorten of tussenruimtes van de ene levensfase naar de andere. Afscheid nemen van de plekken waar hij heeft gewoond is voor de kunstenaar erg moeilijk. Zijn installaties – levensgrote replica’s van zijn woonhuizen – komen niet direct voort uit het verlangen een kunstwerk te maken, maar zijn eerder het resultaat van een proces waarin Do Ho afscheid neemt van persoonlijke ruimtes, de herinnering opzoekt en rouwt om het verlies. In Voorlinden mag je nu zomaar door zijn herinneringshuizen lopen. Zo kan je een wandeling maken door acht verschillende toegangspoorten van huizen waarin Do Ho heeft gewoond en reis je als het ware van New York, Seoul, naar Londen en Berlijn. De architectonische replica’s zijn gemaakt van een kleurrijke, polyester stof. De transparantie van de roze, paarse of mintgroene installaties maakt dat je je al gauw in een kleurrijke droomwereld waant.
It’s all about the details. Een elektriciteitskast, lichtknopje, nooduitgangbord of de schroeven in het raamkozijn zijn met de grootste precisie in de hubs aangebracht. Deze details, die met behulp van oude Koreaanse naai- en borduurtechnieken in stof zijn geweven, zijn essentieel in het werk van Do Ho, want het is juist in deze kleine, schijnbaar onbeduidende details dat herinneringen verborgen zitten. Ook in zijn Rubbing/Loving Project, interieurwerken van frottage (de afdruk op papier die je krijgt als je met een potlood over een muntje krast) staat het ophalen van herinneringen en emoties in een ruimte centraal. Voor deze serie pakte Do Ho onder meer zijn hele appartement in New York in met papier om dit vervolgens met verschillende potloden te bekrassen waardoor kleine oneffenheden en andere details omhoog kwamen. De specifieke details in de kunstwerken maken Do Ho’s werk niet alleen interessant om te zien, maar tonen ook een bijzondere ambachtelijkheid. De traagheid van de handarbeid (tientallen mensen werken maanden aan de realisatie van een hub), is essentieel voor zijn werk en toont de kunstenaars voorliefde voor de Koreaanse traditie.
De tentoonstelling Home Away From Home laat daarnaast op een mooie manier zien hoe Do Ho Suh zichzelf gedurende zijn carrière opnieuw blijft uitvinden en ontwikkelen. Hoewel hij het meest bekend is van zijn architecturale installaties van stof, zien we een kunstenaar die experimenteert en niet blijft hangen in hetzelfde ‘’trucje’’. Zo begint de tentoonstelling met vroeg werk waarin de kunstenaar zijn eigen Koreaanse identiteit onderzoekt aan de hand van oude schooluniformen en -foto’s. Daaropvolgend zien we hoe hij in Singapore een nieuwe techniek ontwikkelde om tekeningen met draad te maken, zogenaamde thread drawings. Door te borduren op gelatine en dit te plaatsen op de natte pulp van papier waardoor de gelatine oplost, hechten de stoffen draden zich aan de vezels van papier. Maar de expositie toont ook hoe de kunstenaar zijn werk naar de straat brengt: hij maakt ook grootschalige kunstwerken voor de openbare ruimte. Maquettes en video’s uit de serie Speculation Project laten bijvoorbeeld zien hoe hij een traditioneel Koreaans hanok-huis, vergelijkbaar met het huis waarin Do Ho Suh zelf in opgroeide, laat zweven tussen de muren van twee Engelse Victoriaanse gebouwen. Ook zien we een truck die een ommuurde Koreaanse tuin vervoert, als kind Do Ho’s favoriete plek. In het meest recent werk in de tentoonstelling filmt hij de verschillende leefwerelden van zijn jonge dochter, die opgroeit in met een Engelse moeder en Koreaanse vader, door verschillende GoPro’s aan haar buggy te bevestigen. Zo zie je in de expositie dat de kunstenaar zijn filosofie over het woonhuis en andere verblijfsplekken op verrassende manieren blijft doorzetten – hij durft te dromen.
Zelf bezoeken?
Bekijk de Close Up aflevering over Do Ho Suh en zie onder meer de ouders van de kunstenaar vertellen over de waarden en tradities die ze de kunstenaar hebben meegegeven.