Wouter Maas 23 mei 2023

GO | NO GO #352: Kicks en flips in Maastricht

Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Onlangs was onze redacteur Wouter Maas in het Bonnefantenmuseum voor de tentoonstelling ‘Ed Templeton: Wires Crossed’.

Opeenvolgende, rechthoekige ruimtes, met het liefste wat gefilterd licht van boven. Zo stel ik me een museum voor. Maar Frank Lloyd Wright brak met alle tradities en verwachtingen toen hij middentwintigste eeuw met zijn ontwerp voor het Solomon R. Guggenheim Museum in New York kwam. De kern van het gebouw is een hellende spiraal die van boven naar beneden afloopt. Als museumbezoeker heb je de zwaartekracht mee wanneer je helemaal bovenin begint ー al die overgebleven energie kun je mooi steken in het kijken naar kunst. Maar dat je het hellende vlak nog ergens anders voor kunt gebruiken, demonstreerde de Amerikaanse Alexis Sablone: met een rotvaart ging ze naar beneden op haar skateboard.

Ed Templeton, 'Matt Bennett loopt naar een afwateringskanaal', Norco, California, 2006

Skaten en musea, het lijkt misschien niet de meest voor de hand liggende combinatie, maar het Bonnefantenmuseum in Maastricht is het daar niet mee eens. De tentoonstelling ‘Ed Templeton: Wires Crossed’ neemt je mee in de wereld van de skateboarders. Het skateboard is ergens in het begin van de jaren 50 uitgevonden, als een surfplank voor op het droge. In de jaren die volgden evolueerde niet alleen het ding zelf, ook ontstond er een subcultuur die voornamelijk met jongeren wordt geassocieerd. Een inkijkje in die cultuur geeft Ed Templeton, die naast beeldend kunstenaar en fotograaf zelf ook skater is. De kunst zit hem voor Templeton niet alleen in de fotografie; skateboarden zelf verdient volgens hem dezelfde eer.

Ed Templeton, 'Mijn bloederige hand', Huntington Beach, California, 1997
Ed Templeton, 'Lep Romero met een bloedneus', Hamburg, Duitsland, 2018
Ed Templeton, 'Mijn bloederige hand', Huntington Beach, California, 1997
Ed Templeton, 'Lep Romero met een bloedneus', Hamburg, Duitsland, 2018

In zijn foto’s geeft Templeton het leven ongeposeerd, niet-geïdealiseerd en ongefilterd weer, een verademing vergeleken bij veel ‘perfecte’ plaatjes die je tegenkomt op sociale media. Zijn beelden komen overeen met de werkelijkheid van het skaten: het kan er op de ramp namelijk best rauw aan toe gaan. My Bloody Hand (1997) laat een van de minder geslaagde resultaten van een trick zien: de bloederige hand van de fotograaf terwijl die tegendraads een middelvinger opsteekt. Het kan nog erger, zoals op de zwart-witfoto waarop Templeton ook staat, of eigenlijk ligt. Eronder staat geschreven dat hij hier zijn zesde hersenschudding te pakken heeft. Het verklaart de verwilderde blik en de open lip. Maar de foto toont ook een hechte gemeenschap: zijn hoofd ligt in de schoot van een vriend en een ander kijkt bezorgd naar de verongelukte kunstenaar. Gelukkig zijn het niet alleen maar ongelukken die er te zien zijn in het Bonnefantenmuseum. De meeste mensen op Templetons foto’s zitten net op die leeftijd tussen kind-zijn en volwassenheid, dat moment waarop seks en relaties volop worden verkend. Het kan geen verrassing zijn dat jongens (mannen?) van deze leeftijd porno kijken, iets dat nuchter wordt vastgelegd in Mike and Brian look at Porn (1999). Aan de andere kant spat de romantiek er soms ook vanaf. Arto and Mimi (2009) staan met hun naakte lichamen tegen elkaar gedrukt, innig zoenend, zonder zich er druk over te maken dat ze worden gefotografeerd. 

Ed Templeton, 'Matt Bannett springt tussen treinen', Bethlehem, 2005
Ed Templeton, 'Zelfportret', Texas, 1998
Ed Templeton, 'Matt Bannett springt tussen treinen', Bethlehem, 2005
Ed Templeton, 'Zelfportret', Texas, 1998

Templetons foto’s zijn haast een visueel reisdagboek. In de tentoonstelling word je meegenomen naar meerdere plaatsen op de wereld: her en der hangen handgetekende kaarten waarop reizen met pijlen zijn ingetekend. De Sucking the Life Tour (2002) ging bijvoorbeeld van de oostkunt, via Atlanta, naar Los Angeles en weer terug. In totaal was Templeton op zeventien plekken die zomer. De kunstenaar was een paar jaar geleden ook in Nederland, waar een man in Heerlen alleen niet de beste reclame maakte voor ons land… In de fotocollage Local Businessman Roughs Up Skater Boy, Heerlen, Netherlands (2007) wordt een jongen door een agressieve man achterna gezeten en erna hardhandig van een pleintje gegooid. Een leeg plein overigens. Heerlen is misschien niet de eerste plek waar je aan denkt als een Amerikaan naar Europa gaat, en zo zijn er meer plaatsen die opvallen. Een jongen springt van het ene treinstel op het andere, de foto is genomen als hij er precies midden tussen hangt. Matt Bennett Jumps Between Trains (2005) is genomen in Bethlehem in Palestina, een plek die vooral geassocieerd wordt met de geboorte van Jezus. De vraag blijft natuurlijk wel, welke betekenis ziet Templeton hierin? 

Zelf bezoeken?

Hoe lang doe je er over?
60-75 minuten
Expert level
Beginners | Gevorderden | Crazy pro
Meer weten

Skateboarden is allang geen westers fenomeen meer, en ook absoluut niet iets waar alleen jongens of mannen mee bezig zijn. Case in point is Prerna uit India in de film Skater Girl (2021). Als ze in aanraking komt met de sport raakt ze erop verliefd. Probleem daarbij is de omgeving: van Prerna worden hele andere dingen verwacht dan skateboarden.   

De tentoonstelling Ed Templeton: Crossed Wires is nog tot en met 17 september 2023 te zien in het Bonnefantenmuseum in Maastricht.

Meer informatie