GO | NO GO #44: Het Meesterwerk van 2017

De Nieuwe Kerk organiseert eens per jaar een minitentoonstelling met groots werk: Het Meesterwerk. Hiervoor wordt elke keer één beroemd kunstwerk naar Amsterdam gehaald dat normaal gesproken maar zelden zijn thuisbasis verlaat. Dit is vaak een  werk dat heel kwetsbaar zijn (en dus niet vaak vervoerd worden) of juist werken die zo populair zijn dat het “thuisfront”, het museum waar het permanent te zien, het liever niet uit wil lenen. Dit jaar wordt Het Meesterwerk voor de zesde keer georganiseerd, na eerdere edities met werk van Rembrandt, Andy Warhol, Francis Bacon, Bill Viola en Marc Chagall. Een superleuk concept, als je het ons vraagt, dat heel vrij kan worden ingevuld met schilderijen, sculpturen, maar ook muziek en film.

Pentecostés is rond 1600 geschilderd als onderdeel van een altaarstuk dat uit meerdere panelen bestond. Het geheel stond in het klooster Vrouwe Maria van Aragon in Madrid, maar is in 1814 door de Inquisitie weggehaald en helaas zijn later delen van het altaar verdwenen, waaronder een van de zeven werken van El Greco. In de Nieuwe Kerk is de oorspronkelijke context mooi vormgegeven door de vaandel die achter het werk hangt; zo zie je hoe men vroeger naar het werk keek. De presentatie is nu heel anders: in een enorme bak met verlichting staat Pentecostés als een altaar voor enkele rijen stoelen. Het kunstwerk wordt op deze manier letterlijk en figuurlijk uitgelicht in de kerk, wat heel goed past bij het uitgangspunt van de serie van Het Meesterwerk. Je kunt echt de tijd nemen om voor het werk te gaan zitten en je aandacht te vestigen op één werk, zonder verdere afleiding. Als je de muziek niet meerekent dan; de mooie religieuze muziek wordt zo nu en dan afgewisseld door Spaanse deuntjes, die ons meer doen verlangen naar ‘dos cervezas’ dan een love for baby Jesus oproepen.

Er wordt voldoende informatie gegeven over El Greco’s meesterwerk, waardoor je goed begrijpt waarom dit werk gekozen is als Het Meesterwerk van 2017. Bij binnenkomst zie je aan je linkerhand een hele wand met teksten, maar wij raden aan om deze voor later te bewaren en naar de twee kleine bordjes voor het koor (niet te missen door het gouden hekwerk) te gaan. Hier lees je heel helder en bondig wat Pentecostés zo bijzonder maakt en El Greco zo invloedrijk. Mocht je niet zijn uitgekeken op El Greco, kun je ook genieten van de 38-minuten durende documentaire ‘El Greco: An Artists’ Odysee’, die in de kerk getoond wordt.

Bonusronde! Achter het koor vind je een videowerk door de Nederlandse kunstenares Mirjam Offringa. Dit werk wordt getoond als winnaar van de kunstprijs van Van Lanschot. Je ziet een metrostation waar een groepje mensen zit te wachten, een aantal volwassen en één kind. Terwijl de volwassenen helemaal geabsorbeerd door hun smartphone zijn, kijkt het jongetje om zich heen. Waar zijn we tegenwoordig toch mee bezig? Een mooie reality check.  Let wel op, dit videowerk heeft nul komma nul te maken met het werk van El Greco, noch met De Nieuwe Kerk.