De Kunstmeisjes 11 mei 2017

GO | NO GO #64: Albinisme, afro’s en een beetje Brimstone

Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Deze keer zijn we langsgegaan bij Galerie Ron Mandos op de Prinsengracht voor de solotentoonstelling van Katinka Lampe, In Times of Bigotry.

Mensen die lijden aan albinisme, muilkorven, een blauwe hand en achterhoofden – Katinka Lampe’s schilderijen zijn niet je standaard portretten. De kunstenares haalt haar inspiratie uit beelden die ze op alledaagse plekken tegenkomt: YouTube, kranten, modebladen of schilderijen in musea. Waar de meesten van ons tijdens het bladeren door een tijdschrift of krant snel “langs” het gezicht van een persoon op een foto kijken, blijft Lampe langer staren en onderzoekt ze de beeldtaal. Wie zien we, hoe is deze persoon afgebeeld en vooral: wat verwachten we te zien? Haar eigen creatie is vervolgens een volledig nieuwe weergave van deze man of vrouw. Ze maakt een autonoom portret, waarbij veel kenmerkende eigenschappen neutraler zijn gemaakt of juist vervormd, en “traditionele” portretten een opvallende twist hebben gekregen. Sterker nog, de kunstenares wil haar werken niet eens ‘portretten’ noemen en heeft haar schilderijen geen namen, maar nummers gegeven.

De nieuwe werken bij Galerie Ron Mandos kunnen grofweg in drie series kunnen worden opgedeeld: lichte werken, donkere werken, en schilderijen die we niet anders kunnen omschrijven als Brimstone meets Silence of the Lambs meets The Exorcist, waarbij geknakte houdingen en maskers mijlenver verwijderd zijn van wat je normaal bij een portret zou verwachten. Hello Clarice…

Katinka Lampe, ‘5060171’, 2017 en Katinka Lampe, ‘2100173’, 2017, via Galerie Ron Mandos

De titel In Times of Bigotry grijpt terug op de diepere laag van de schilderijen. Bigotryis het Engelse woord voor onverdraagzaamheid voor alles wat anders is. Lampe maakt juist gebruikt van uitersten, tegenovergestelden en dingen dingen afwijken van de norm: ze maakt zwarte figuren extreem zwart en laat ze vervolgens bijna verdwijnen tegen een hele zwarte achtergrond, ze laat de “geportretteerden” wegkijken waardoor we alleen hun achterhoofden zien, en ze geeft een zeventiende-eeuws ogend portret een leren muilkorf. Ze verdraait wat wij verwachten en geeft ons een mengeling van kleuren, kenmerken, lieflijkheid, wreedheid. Wij zijn geneigd om te denken: dit klopt niet helemaal, waarmee ze ons direct confronteert met hoe conservatief of bevooroordeeld we zijn. Een kunstzinnige oproep aan alle bigots (en de bevoordeelde stukjes in ons allemaal) om misschien twee keer te kijken voor je een mening vormt, om open te staan voor wat je niet verwachtte, zowel wat kunst als mensen betreft.

De tentoonstelling zelf is ook een plaatje: Galerie Ron Mandos is een grote langgerekte ruimte aan de Prinsengracht, met tussenwandjes die het pand opdelen in drie “zalen”. De werken van Katinka Lampe passen perfect in dit plaatje. Elk schilderij krijgt veel ruimte, waardoor je rustig de tijd kunt nemen om voor een werk te staan, zonder dat het volgende werk je alweer afleidt. Stuk voor stuk zijn het esthetisch gezien mooie beelden: de “lichte werken” (zowel de kleine schilderijen als de monumentaal grote werken) hebben een dromerig karakter door de licht vervaagde pastelkleuren. We kunnen ons niet beheersen: we blijven ons voorstellen hoe deze schilderijen bij ons thuis zouden hangen (maar dan moeten we eerst een groter huis kopen, so we’ll just keep dreaming on…). De “donkere werken” achterin zijn op hun beurt meer mysterieus en sinister, maar tegelijkertijd even aantrekkelijk. Het kleine zaaltje in het midden van de ruimte schudt ons daarentegen even wakker uit onze dagdromen: de gemuilkorfde vrouwen zijn verontrustend (en niet bepaald geschikt voor bij de eettafel). Maar het is juist dit contrast tussen de drie soorten – verschillende maar bij elkaar horende – schilderijen waardoor we niet alleen kijken naar de oppervlakkige schoonheid van Lampe’s werken, maar gaan nadenken over de onderliggende betekenis ervan. Schoonheid, en belangrijker nog: werkelijkheid, komt in alle vormen en maten.

Zelf bezoeken?

Hoe lang doe je er over?
20 minuten
Expert level
Beginners | Gevorderden | Crazy pro
Meer weten

Bekijk hier de video van de opening van deze tentoonstelling voor een kleine sneak peek. En vergeet vooral na binnenkomst niet de flyer te lezen. Deze is – in tegenstelling tot wat we vaker tegenkomen in galeries – superhelder en prettig geschreven en geeft je wat extra informatie over de werken.

De tentoonstelling ‘Katinka Lampe – In Times of Bigotry’ is nog t/m 3 juni 2017 te zien bij Galerie Ron Mandos.

Meer informatie