De Kunstmeisjes 30 mei 2017

GO | NO GO #67: Knuffelkunst in The Merchant House

Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Deze keer zijn we naar de zeer aaibare expositie ‘Disseminations’ van Pino Pinelli in The Merchant House geweest.

Van buiten is het gewoon één van de prachtige panden aan de Herengracht (recht tegenover The Hoxton), maar binnen host The Merchant House tentoonstellingen, huiskamerconcerten en lezingen over moderne en hedendaagse kunst. De galerie is in 2012 opgericht door Marsha Plotnitsky, een in St. Petersburg geboren ex-bankier op Wall Street. Nadat ze twintig jaar op de  meest beroemde beurs ter wereld had gewerkt, besloot ze samen met haar partner (een Nederlandse kunstenaar) de rust op te zoeken in Nederland en kocht het stel een pand in hartje Amsterdam. De relatie ging uit, maar Plotnitsky bleef en besloot een ontmoetingsplaats voor kunstenaars, verzamelaars en liefhebbers uit de grond te stampen. Jan SchoonhovenCarolee SchneemanJudit Reigl, slechts een aantal namen van baanbrekende kunstenaars wiens werken de afgelopen jaren in The Merchant House te zien waren. Nu is het de beurt aan de kunstenaar wiens naam en charmes Italiaanser zijn dan een pizza Margherita: Pino Pinelli.

Geef toe: Pinelli zou zo de tweelingbroer van Jep Gambardella uit de film La Grande Bellezza kunnen zijn. Het halflange haar, de gestileerde outfits, de zelfverzekerde blik die garandeert dat hij de beste Chianti voor je kan bestellen in het leukste barretje aan de Amalfi-kust. Ware het niet dat hij een beetje op leeftijd is (bijna 80), anders waren wij al lang smoorverliefd. De op Sicilië geboren kunstenaar verruilde het droge eiland in 1963 voor het bruisende Milaan, waar hij direct in goed gezelschap belandde: de in die tijd al beroemde (en wat oudere) Italiaanse kunstenaars Lucio FontanaPiero Manzoni en Enrico Castellani werden zijn drinking buddies in Café Jamaica. De twee generaties conceptuele kunstenaars zijn bekend om hun minimal en post-minimal abstracte kunst: it’s all about vorm, textuur, kleur en hoe de kunstwerken zich verhouden tot de ruimte waarin ze zich bevinden. Dit zie je ook terug in Pinelli’s meest recente tentoonstelling, Disseminations in The Merchant House. Deze expositie is echter totaal anders dan alles wat je tot nu toe hebt meegemaakt. Want – spoiler alert – je mag de kunst gewoon aanraken!

Pino Pinelli in The Merchant House tijdens de opening van ‘Disseminations’.

Disseminations toont kunstwerken uit de jaren 2000, die speciaal voor deze Amsterdamse tentoonstelling zijn geselecteerd volgens een Hollands thema. Je ziet alleen werken in primaire kleuren, als verwijzing naar Piet Mondriaan. Verder zijn de werken helemaal Pinelli: abstract en met een nadruk op textuur. En met nadruk op textuur bedoelen we dat je er GEWOON AAN MAG ZITTEN. Pinelli zei op de opening van deze tentoonstelling: “Kunst is net als een vrouw, je wil het kunnen aanraken.” Niet alleen bewijst Pinelli met deze uitspraak dat hij Italiaanser is dan Roberto Benigni die vertelt over hoe hij de paus heeft ontmoet, hij geeft bezoekers een volledig nieuwe ervaring met kunst. Wij als goede Kunstmeisjes vinden kunst kijken, zelfs al staan we op een afstandje, altijd fijn. Kunst mogen aanraken is voor ons echter alsof je zou horen dat er geen calorieën in een cheeseburger zitten: je gelooft het niet, maar wilt zo graag dat het waar is. In The Merchant House mag het gewoon en alleen al daarom is een bezoek aan deze expositie een supertip. Ben je helemaal uitgeknuffeld met de kunst, kijk dan eventjes omhoog: het plafond van de galerie is beschilderd met bolle cherubijntjes en een halfnaakte vrouw met een imposante nipplegate. Ongetwijfeld helemaal naar Pino’s smaak.

Pinelli reflecteert – net als zijn tijdgenoten – op het traditionele begrip van kunst; moet je bijvoorbeeld iets kunnen ‘herkennen’ in een kunstwerk? In de achterste ruimte van The Merchant House hangen verschillende kruisen aan de wand. Veel bezoekers van de galerie reageren bijna automatisch, ‘Ahaaa, dat is een referentie naar de Katholieke kerk,’ vaak nadat ze hebben gehoord dat Pinelli een Siciliaan is. Maar dit is niet wat Pinelli met dit kunstwerk wil zeggen: het zijn gewoon lijnen, vormen. Sterker nog, het zijn amper ‘vormen’, het zijn krabbeltjes. Wanneer een schilder even de kleur verf die op zijn kwast zit wil testen, maakt hij een kruisje, precies zoals wij even een krabbel zetten wanneer we willen checken of een pen nog schrijft. Voor Pinelli is ook dit waar kunst om draait: pure vorm, textuur, kleur. Er hoeft niet altijd een verhaal afgebeeld te worden; schoonheid kan zitten in het materiaal zelf en hoe kunst één kan worden met de ruimte, of de ruimte zelfs kan overnemen. Dit zien we ook terug in deze expositie: elk kunstwerk is volgens een bepaalde specifieke compositie – en zonder lijst – opgehangen en wordt echt onderdeel van de muur. Meer dan decoratie, meer dan een verhaal, de werken van Pinelli lijken altijd bij de ruimte te hebben gehoord zodra ze zijn opgehangen. Pinelli heeft de werken eigenhandig een plek gegeven in The Merchant House en geeft geïnteresseerden ook hele duidelijke instructies mee. Als je zijn werk koopt, krijg je een sjabloon/gebruiksaanwijzing mee – very Ikea, alleen dan een stukje duurder. Gelukkig wel met veel minder schroefjes.

Zelf bezoeken?

Hoe lang doe je er over?
15 min. (iets langer als je er maar niet van de kunstwerken af kan blijven)
Expert level
Beginners | Gevorderden | Crazy pro
Meer weten

Op zaterdagmiddag 24 juni is er een lezing in The Merchant House over Pino Pinelli, zijn kunstwerken en de relatie met Piet Mondriaan in het kader van De Stijl 2017: Mondriaan tot Dutch Design. Als we het een beetje goed kunnen inschatten (en dat kunnen we) zal er ook wijn zijn en gaan de deuren naar de waan-zin-nige tuin open. Klinkt als the perfect Saturday, toch? Meer informatie en de volledige activiteitenagenda van deze arty hotspot vind je onder ‘Save The Date’ op de website. Vergeet ook niet te RSVP-en via info@merchanthouse.nl.

De tentoonstelling ‘Pino Pinelli – Disseminations’ is nog t/m 15 juli 2017 te zien in The Merchant House.

Meer informatie