Als kunst een sport zou zijn, dan verdedigt Rineke Dijkstra al jaren onze landstitel in de fotografie. Afgelopen maart werd bekend dat ze nu ook wereldkampioen is geworden: op 9 oktober wordt Dijkstra in Zweden onderscheiden met de Hasselblad Award, ‘s werelds meest prestigieuze prijs op het gebied van fotografie. De prijs bedraagt een geldbedrag van SEK 1.000.000 (ongeveer €100.000) én – jawel – een gouden medaille. Ter ere van deze prestatie heeft het Stedelijk Museum een rits aan werken van Dijkstra uit het depot getrokken met foto- en videowerk van 1994 tot nu. Naast werk uit eigen collectie bevat de tentoonstelling ook een primeur: drie werken waren nog niet eerder in Nederland te zien.
Rineke Dijkstra staat vooral bekend als portretfotograaf. Haar portretten, veelal van kwetsbare jongvolwassenen, ogen nauwelijks geposeerd en toevallig. Toch vergen haar foto’s veel tijd en aandacht: met haar grote analoge camera (een 4×5 inch technische camera), waar steeds nieuwe negatieven in gestoken moeten worden, moet de persoon voor de camera zich concentreren en niet teveel bewegen, en ziet de fotografe haar onderwerp op zijn kop. Hoewel dat onhandig klinkt, levert dit proces haarscherpe, monumentale beelden op. Juist in de tijd dat het model wacht tot de fotografe zo ver is om de foto te maken, weet Dijkstra steeds weer juist die terloopse momenten te vangen, waarin de geportretteerde zich even ontspant en de voorgenomen pose loslaat.