GO | NO GO #88: Jump into het nieuwe Stedelijk

Borgmann doneerde de kunstwerken (of gaf ze in langdurige bruikleen) aan het Stedelijk. Hierdoor behoren ze nu dus tot de collectie van het Stedelijk. Waardoor Stedelijk NOW nu eigenlijk een soort tijdelijke Stedelijk BASE is, of misschien meer TURNS zonder thema maar wel met een gemene deler. Wait, what? Hopelijk zijn we snel gewend aan het “nieuwe” Stedelijk, maar voorlopig blijven we nog even Stedelijk CONFUSED. De titel van de tentoonstelling brengt ons helaas niet veel dichter bij wat duidelijkheid: Jump into the Future. Als je het ons vraagt zou Jump into het recente verleden met werk van kunstenaars die vaak al decennia aan het werk zijn toepasselijker zijn geweest. Waar wij van tevoren namelijk dachten dat we werken van jonge veelbelovende kunstenaars – “de toekomst van de kunst” – zouden zien, blijkt dit niet het geval. De titel is ontleend aan een citaat van Borgmann: hij noemde zijn bezoeken aan het Stedelijk in de jaren 60 ‘een ontsnapping in de toekomst’. Wat we wél zien zijn kunstwerken die vanaf de jaren 90 tot en met het begin van de twintigste eeuw zijn gemaakt en een impressie van de tijdsgeest bieden. Op naar de expositie voor wat artistieke verlichting!

Moeder Theresa op een bakfiets, wat heeft die Borgmann een joekel van een verzameling. En halleluja, eindelijk wat duidelijkheid. Waar we na binnenkomst over de ene na de andere verwarring vielen, zijn de tentoonstellingszalen zelf overzichtelijk en wordt er veel informatie geboden. In elke zaal zien we werken van één kunstenaar en in iedere ruimte krijg je een heldere introductie: wie is de kunstenaar, wat zijn de thema’s in zijn/haar werk, hoe komen deze thema’s terug in de kunst in deze expositie? Het is ideaal: je krijgt een supersnel college en mag vervolgens zelf rondkijken en ontdekken. Opvallend is hoe alle disciplines binnen de kunst vertegenwoordigd worden: schilderijen, sculpturen, video’s, lichtinstallaties, fotografie, mode… missen we nog wat?

Wij waren bijzonder gecharmeerd van de grote zaal met werken van fotograaf Wolfgang Tillmans (zie beeld hieronder), die altijd gevoelig, poëtisch en tegelijkertijd provocerend en maatschappelijk geëngageerd de realiteit laat zien. In deze expo zien we veel zelfportretten van Tillmans; drijfnat met een verwrongen gezicht onder de douche, in een acrobatische houding waar zowel hoop als wanhoop uit spreekt, of hurkend waarbij zijn balzak uit zijn grote witte onderbroek is gevallen. Een beetje vunzig, een beetje existentialistisch en heel erg grappig – just the way we like it. Verder, ergens halverwege de expositie zoemde het werk van de Britse Cerith Wyn Evans, die ruimtevullende neon-installaties maakt, ons zodanig tegemoet dat wij als motten naar het licht vlogen en ons even in een andere wereld waanden. Daarnaast is ook de zaal met het werk van Martin Kippenberger (zie beeld hierboven) een absolute must-see: Kippenberger vroeg een van zijn assistenten om zijn schilderijen te kopiëren op basis van afbeeldingen in catalogi. Toen de assistent dit af had, was Kippenberger echter niet tevreden; hij dumpte de werken in de kliko. Hij had er eerst wel nog foto’s van laten maken, die je nu ingelijst aan de wanden ziet. Met deze mega inception zet Kippenberger ons aan het denken wat “echte” kunst is en wat nu precies waardevol is: degene die het heeft gemaakt, het origineel, of het idee/de afbeelding zelf?

Oké we gaan toch nog een beetje klagen: er is geen logische of vaste looproute in Jump into the Future. Het leuke hieraan is dat we zelf mogen bepalen welke richting we opgaan en het museumbezoek voelt als een soort speurtocht langs verschillende kunstwerken. Maar daar houdt het wel op met de lol. Als we na een uur weer bij de centrale trap staan, vragen we ons namelijk af of we daadwerkelijk alles hebben gezien en niet per ongeluk ergens een verkeerde afslag hebben genomen. Bovendien grenzen de zalen van Stedelijk NOW aan de zalen van de bovenverdieping van Stedelijk BASE. Eén keer op het verkeerde moment met je ogen knipperen en je staat dus voor een werk dat niet tot de expositie behoort. Waar op zich niets mis mee is, kunst is kunst – more is more. Toch zijn wij persoonlijk opgevoed met het motto ‘een slimme meid is altijd op haar toekomst voorbereid’ en weten we dus graag wat ons te wachten staat: kijken we naar expo A of naar expo B? Een beetje jammer, want de hele verbouwing van het Stedelijk waarbij werkelijk alles is omgegooid, had als doel om meer duidelijkheid voor de bezoeker te scheppen. You had one job….