SPECIAL: Nazomeren in de museumwereld

Huis Marseille: Awoiska van der Molen

We waren op de opening van haar allereerste grote museale solotentoonstelling in 2016, in het Amsterdamse fotografiemuseum Foam. En sindsdien zijn we groot fan van Awoiska van der Molen (1972) en haar inktzwarte foto’s van landschappen waar je letterlijk door de bomen het bos niet meer ziet. Nu, acht jaar na onze eerste ontmoeting, heeft ze weer een solotentoonstelling, maar dan in dat andere fotografiemuseum in centrum Amsterdam: Huis Marseille. Ditmaal geen zalen vol dichte bebossing, maar stiekeme inkijkjes bij mensen thuis. Van der Molen maakte een serie foto’s tijdens haar reis langs dorpen in Japan, in een regio waar huizen met verschillende materialen en op ambachtelijke wijze worden gebouwd. Door het milde klimaat zijn de muren dun, maar toch hoor je de mensen niet. Door de ramen zag ze ook niemand, alleen de sporen van menselijke aanwezigheid: uitgehangen wasgoed, gedimde kamerlampen, een deur die half open staat. Die poëtische beelden wist ze als geen ander voor eeuwig te vangen.

De tentoonstelling ‘Awoiska van der Molen: The Humanness of our Lonely Selves’ is nog t/m 13 oktober te zien in Huis Marseille, Amsterdam. Meer informatie.

De Rijksmuseumtuinen: Lee Ufan

Er gaat zelden een jaar voorbij waarin we de tentoonstelling in de Rijksmuseumtuinen niét tippen. Het is dan ook een fantastisch concept: in de oogstrelende, rustgevende en gratis toegankelijke tuinen rondom het Rijksmuseum zijn elke zomer sculpturen van een andere kunstenaar te zien. Dit jaar is de eer aan de Koreaanse Lee Ufan (1936). Hij laat een mix zien van nieuw werk en oude klassiekers, waarbij reflectie en stilstaan de gemene delers zijn. Ufan is een van de oprichters van de Japanse avant-garde beweging Mono-ha (School van Dingen), die ruwe materialen zoals steen, ijzer en water gebruikt. De kunst oogt dan ook erg simpel en minimal: een spiegel, wat stenen. En toch doet het iets met je. Hoe langer je ernaar staat te kijken, des te meer ontdek je in de reflecties. Dan krijg je ineens het gevoel dat je elk moment in de kunstwerken kunt verdwijnen. Meditatief én spannend tegelijkertijd, dat vinden wij een hele kunst.

De tentoonstelling ‘Lee Ufan’ is nog t/m 27 oktober te zien in de tuinen van het Rijksmuseum. Meer informatie.

Kunsthal KAdE Amersfoort: Slaap!

Als er iets is waar we druk mee zijn, is het slaap. Niet alleen spenderen we er ongeveer een derde van ons leven aan, ook kunnen we er maar niet over ophouden: ‘Hoe heb je geslapen?’, ‘Ik heb toch zo raar gedroomd!’, ‘Hoe vaak heeft de kleine jou vannacht wakker gemaakt?’ Dat slaap ons zo bezighoudt, is geen wonder: een goede of slechte nacht heeft grote invloed op onder andere je gezondheid, je humeur, je concentratievermogen en je libido. En dromen zijn niet alleen een manier om je ervaringen te verwerken, maar kunnen ook een grote bron van inspiratie zijn. De tentoonstelling Slaap! in Kunsthal KAdE is een verkenning door de slaapfasen: van de sluimerslaap naar lichte slaap, door naar diepe slaap tot dromen. Dit allemaal door de ogen van meer dan vijftig kunstenaars, onder wie Gerard de Lairesse, Andy Warhol en Carlijn Jacobs. Wij hebben onze wekker al gezet.

De tentoonstelling ‘Slaap!’ is nog t/m 5 januari 2025 te zien in Kunsthal KAdE in Amersfoort. Meer informatie.

De Mesdag Collectie: Rosa Bonheur

De Franse Rosa Bonheur (1822-1899) was een onafhankelijke vrouw met een leven buiten de gebaande, negentiende-eeuwse paden. Ze leefde samen met een vrouw (eerst met Nathalie Micas, later met Anna Klumpke), droeg mannenkleding én verdiende haar eigen geld met het maken van kunst. Ze verdiende zelfs zo veel geld, dat ze een landgoed kon kopen bij het bos van Fontainebleau, in de buurt van Parijs. Hoewel ze erg succesvol was (ze was ook nog de eerste vrouw die benoemd werd tot Officier van het Légion d’Honneur, de hoogste Franse onderscheiding), doet haar naam tegenwoordig niet bij iedereen belletjes rinkelen. De Mesdag Collectie wil daar verandering in brengen. Daar zie je binnenkort een tentoonstelling van haar kunstwerken van dieren, het genre waar ze zoveel succes mee oogstte. Alleen al voor het grote, geweldige zelfportret waarop Bonheur naast een rund staat – beiden stoer en statig – reizen wij graag af naar Den Haag.

De tentoonstelling ‘Rosa Bonheur: De kracht van het dier’ is vanaf 20 september te zien in de Mesdag Collectie in Den Haag. Meer informatie. 

Museum Gouda: Susanna

Ze is een van de sterkste symbolen voor de MeToo-beweging: Susanna. Deze Bijbelse vrouw werd tijdens het baden bespied door twee mannen, die haar vervolgens wilden overtuigen om seks met hen te hebben. Toen ze daar niet op in wilde gaan, bazuinden de mannen rond dat zij hén had proberen te verleiden. Het gevecht eindigde in de rechtbank, waar de mannen uiteindelijk schuldig werden bevonden. Dit verhaal inspireert niet alleen voorvechters van de MeToo-beweging, ook kunstenaars zijn al eeuwen in de ban van dit verhaal – beroemde voorbeelden zijn de schilderijen van Rembrandt en Artemisia Gentileschi. Opvallend is dat kunstenaars altijd kiezen voor het moment waarop de naakte (en dus kwetsbare) Susanna bespied wordt. Nog opvallender is dat Susanna telkens net anders is verbeeld, van sensueel tot doodsbang. Over die razend interessante beeldvorming en de vele interpretaties gaat de tentoonstelling Susanna – van middeleeuwen tot MeToo in Museum Gouda. Mét een hedendaagse Susanna, de kunstenaar Susanna Inglada (1983), die ook haar duit in het zakje doet. 

De tentoonstelling ‘Susanna – van middeleeuwen tot MeToo’ is vanaf 5 oktober te zien in Museum Gouda. Meer informatie.

coverbeeld: Tony Matelli, ‘Sleepwalker Male’, 2014. Courtesy: de kunstenaar en MARUANI MERCIER Gallery