Carlien Lammers 24 januari 2019

GO | NO GO #155: Kunst gluren buiten kantooruren

Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Deze keer bezochten we de tentoonstelling ‘Out of Office, Kunstschatten uit bedrijven’, waar kunstwerken uit bedrijfscollecties in het museum samenkomen.

Tussen de bila’s, het flexwerken en vrij-mi-bo’s wordt er heel wat geïmplementeerd in de kantoortuin. Al scrummend, kan er flink worden doorgepakt, zolang iedereen maar in zijn kracht gaat staan. Er worden dagelijks stippen aan de horizon gezet, door dezelfde collega die daarvoor “iets” tegen je aan heeft gehouden. Gelukkig vliegen je collega’s het plan vandaag anders aan, zodat vandaag een niemand met de data hoeft te stoeien. Het blijft toch een stukje communicatie hé? Gelukkig is er altijd een oplossing om zelfs in de meest woeste kantoorjungle te ontsnappen aan de kantoorclichés: kunst.

Zaaloverzicht: ‘Out of Office, Kunstschatten uit bedrijven‘, Foto: Jan Buteijn Design, via: Singer Laren

Vanuit de kantoortuinen van menig bekend bedrijf wordt veel kunst aangekocht. Bekende namen als ING, De Nederlandse Bank, ABN AMRO, AkzoNobel, KPN, maar ook ziekenhuizen zoals het VU en AMC hopen klanten, patiënten en bezoekers te inspireren met kunst. Deze aankopen worden gestimuleerd door bijvoorbeeld subsidieverstrekking zoals de 1 procent-regeling; bedrijven zijn bij de aankoop van dure bedrijfspanden verplicht om 1 procent van hun budget aan kunst te besteden. Maar bedrijven investeren ook graag als early adopters in jonge kunstenaars, zoals Melanie Bonajo en Levi van Veluw. Deze werken hangen normaal verstopt in de kantoren van CEO’s of in de stoom van het cappuccino-apparaat. Maar nu mogen we ongegeneerd gluren naar deze bedrijfsschatten in het Singer Museum in Laren, waar zo’n 150 werken uit het kantoor in het museum zijn gebracht voor de tentoonstelling ‘Out of Office’.

Zaaloverzicht: met werk van Job Koelewijn, The Nursery Piece, 2009 – 2010, Rabo Kunstcollectie, Foto: Jan Buteijn Design, via: Singer Laren

In deze tentoonstelling imponeren namen zoals Armando, Marlene Dumas, Karel Appel, Jan Schoonhoven en Lucebert, maar worden we ook verrast door rising stars. De 150 kunstwerken staan of hangen allemaal door elkaar; je vliegt lukraak langs verschillende stromingen, kunstenaars en perioden van aankopen. Volledige wanorde is er natuurlijk niet; de expositie is opgebouwd aan de hand van thema’s als ‘Weg van de wereld en weer terug’, ‘Bevrijd’, en ‘Schuldig’. Wij blijven vooral lang hangen bij het thema ‘Weg van de wereld en weer terug’, en niet alleen maar omdat we toe zijn aan een vakantie. Ons oog valt direct op het glinsterend gouden werk van Sarah van Sonsbeeck, ‘Silence is Golden but this is No Silence’, waarmee ze een ode brengt aan de stilte die volgens haar erg ondergewaardeerd is. Alle werken in deze zaal refereren naar iets dat het alledaagse ontstijgt, waardoor het bezoek iets heel meditatiefs krijgt. Dit komt ook sterk naar voren in de enorme optische installatie van Job Koelewijn, ‘The Nursery Piece’. De groene en blauwe zandvlakjes zijn met uiterste precisie neergelegd op de pagina’s uit Spinoza’s invloedrijke boek ‘Ethica’, waarmee hij de lezer naar een hoger bewustzijn wilde brengen. De zandtekening is in de vorm van een mandala en moet in opperste concentratie zijn neergelegd. Dit boeddhistische ritueel brengt je in hogere sferen, met name door de optische illusie die voor je ogen danst. Interessant om te bedenken dat de Rabobank, de eigenaar van dit werk, deze installatie in een van hun panden heeft laten neerleggen. Ideaal kunstwerk voor als Brenda weer een irritante memo heeft rondgestuurd over de notulen van de laatste meeting en je een zen-momentje nodig hebt. Namasté.

Zaaloverzicht: ‘Out of Office, Kunstschatten uit bedrijven‘, Foto: Jan Buteijn Design, via: Singer Laren

Helemaal in lijn met de expositie ‘Out of Office’ vind je in het Singer Laren op dit moment nog een tentoonstelling,‘Re:Collecting’. Hier krijg je de verrassende verhalen te horen over waarom kunstwerken door bedrijven zijn aangekocht, en over hoe kunst soms niet helemaal overkomt buiten de museale context. Zo blijkt het best complex te zijn om kunst in bijvoorbeeld een ziekenhuis te plaatsen. Dit was het geval bij de installatie ‘Das Beste Für die Gäste’ van Nicky Zwaan. Zij heeft lichtbakken gemaakt met tekst ‘Het beste voor de gasten’ in verschillende talen. De lichtbakken zijn in een soort ziekenhuisrekken geplaatst, waar net zo goed de vuile was in had kunnen zitten. Deze installatie werd oorspronkelijk in de welkomsthal van het AMC getoond, maar bleek toch te verwarrend voor argeloze bezoekers die, let’s face it, andere dingen aan hun hoofd hebben dan gecompliceerde hedendaagse kunst. Toch kiest het AMC ervoor om moderne en conceptuele kunst te blijven aanbieden. In dit artikel legt het ziekenhuis uit dat kunst waardevol kan zijn in het genezingsproces. Kunst kan bijvoorbeeld heel behulpzaam zijn tijdens het nerveuze wachten op een uitslag. Een lief die je hand vasthoudt helpt dan, maar een videokunstwerk dat je aandacht afleidt in de wachtruimte kan dat dus ook.

Zelf bezoeken?

Hoe lang doe je er over?
90 minuten
Expert level
Beginners | Gevorderden | Crazy pro
Meer weten

De audiotour bij de tentoonstelling is een aanrader! Deze is ingesproken door Lucas de Man, ook wel bekend van Kunstuur, met ironische ondertoon en met een Vlaams knipoogje. In dit filmpje interviewt De Man de CEO’s van de bedrijfscollecties over de werken die zij bij de koffieautomaat bespreken.

De tentoonstelling ‘Out of office. Kunstschatten uit bedrijven’ is nog t/m 7 april 2019 te zien in het Museum Singer Laren.

Meer informatie