GO | NO GO #239: This is your wake-up call

De prachtige beelden in de tentoonstelling getuigen van de artisticiteit van Van Lohuizen – hij heeft immers talloze awards in de fotojournalistiek gewonnen, is de mede-oprichter van fotoagentschap NOOR en was betrokken bij World Press Photo-wedstrijden. Maar zijn werk is  veel meer dan alleen mooi. In zijn foto’s en video’s belicht Van Lohuizen meerdere perspectieven van de klimaatcrisis, van zowel beleidsmakers als de bevolking van getroffen gebieden. De beelden hangen als panelen aan de wand en in het midden van de ruimtes, en zijn ingedeeld per locatie. Allereerst word je geconfronteerd met Groenland: als de hele ijskap smelt, zal de zeespiegel gemiddeld 7 meter (!) stijgen. De kleine gemeenschappen die hier wonen hebben het steeds moeilijker nu zij niet meer zo makkelijk kunnen jagen op zeezoogdieren door de instabiliteit van het zee-ijs. Daarnaast verandert de circulatie boven de oceanen door het smeltwater en heeft op die manier effect op het globale weer. Doordat de gletsjers en de ijskap van West-Groenland smelten, stijgt het waterniveau aan de oostkust van de Verenigde Staten drie tot vier keer zo snel als gemiddeld. En dat terwijl maar liefst 39% van de Amerikaanse bevolking in deze kustgebieden woont en samen de helft van het BNP genereert. In Boston moet nu nagedacht worden over de verplaatsing van essentiële infrastructuur: het vliegveld ligt namelijk onder zeeniveau en het is slechts een kwestie van tijd voor het (permanent) overstroomt.

Naast luchtfoto’s van gletsjers en eilanden weet Van Lohuizen ook de plaatselijke natuur en de mens indringend vast te leggen, in bijvoorbeeld gevoelige portretten van bewoners die hun grond hebben verloren. Zo zijn 60.000 inwoners van het district Dakop in Bangladesh nog steeds dakloos na cycloon Aila die inmiddels elf jaar geleden over het gebied raasde. Het waterpeil is nauwelijks gezakt waardoor mensen hun land en bestaansmiddelen zijn kwijtgeraakt. In Kiribati, een eilandrepubliek in Oceanië, zorgt de stijgende zeespiegel daarnaast voor een verandering van dieet; doordat de bodem verzilt, verdwijnen kokospalmen en zijn mensen gedwongen tot een eenzijdig dieet met gezondheidskwalen als gevolg. De oceaan wint het langzaam van de eilandengroep, waardoor de inwoners uiteindelijk gedwongen zullen zijn tot evacuatie. Maar als jouw land verdwijnt, wie ben jij dan? De plaats waar je woont is een belangrijk onderdeel van je identiteit. Klimaatvluchtelingen voeren niet alleen de strijd tegen de klimaatcrisis, maar komen ook voor de vraag te staan hoe zij zich verhouden tot hun woonplaats. Vooral oudere generaties willen hun land vaak niet verlaten; dit is de plek waar ze zijn opgegroeid, net als hun voorouders. En voor wie nog steeds denkt dat dit ver van ons kikkerlandje gebeurt, think again. 26% van Nederland ligt onder zeeniveau en de prognose is dat de zee om ons heen 1 tot 3 meter zal zijn gestegen aan het einde van de eeuw. Dit betekent dat boeren zich moeten aanpassen door de verzilting van het land, de Waddeneilanden overstromen en hun functie als barrière verliezen, de dammen in de nabije toekomst vaker dicht moeten en dit economische gevolgen kan hebben voor de haven van Rotterdam. Laten we niet vergeten dat we een delta zijn. Worst case scenario: een massale verhuizing. In de tentoonstelling toont Van Lohuizen de harde en dringende werkelijkheid van klimaatverandering. Een must-see voor iedereen, of je nu al wel of niet overtuigd bent, na het zien van Rijzend Water wil je zelf dijken gaan aanleggen, of in ieder geval bijdragen waar je kan. Laat dat stukje vlees eens staan en minder je plasticgebruik, want jíj kan het verschil maken.