Hanna de Vos 12 maart 2024

GO | NO GO #373: Anton Corbijn is a mood

Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Onze redacteur Hanna de Vos bezocht het Cobra Museum voor Moderne Kunst in Amstelveen voor de tentoonstelling ‘MOØDe’. 

Björk met een teddybeer zo groot als haar eigen bovenlichaam, Oasis op het strand, een piepjonge Gwyneth Paltrow op straat in New York City. Het zijn maar een paar van de rich and famous onderwerpen van Anton Corbijn (1955). Hij is misschien wel een van de invloedrijkste fotografen en filmmakers van Nederlandse bodem, vooral bekend om zijn imperfecte, menselijke portretten. Maar hij maakt ook graag een uitstapje naar de modewereld, geïnspireerd door modefotografen als Irving Penn, Helmut Newton en Peter Lindbergh. In het Cobra Museum voor Moderne Kunst ontmoeten deze twee facetten van Corbijns oeuvre elkaar nu in de tentoonstelling MOØDe.

Zaalopname ' Anton Corbijn - MOØDe’, 'Cobra Museum

De titel MOØDe is een combinatie van ‘mode’ en ‘mood’. Enerzijds Corbijns uitgebreide portfolio van reclamecampagnes voor bekende modemerken, anderzijds de herkenbare sfeer van zijn portretfoto’s – de wisselwerking tussen fotograaf en het model. Wat stopt Corbijn in zijn portretten om ze elke keer maar weer van het doek te laten spatten?

Anton Corbijn, 'Tom Waits, Santa Rosa', 2004
Anton Corbijn, 'Viktor & Rolf, 2008
Anton Corbijn, 'Tom Waits, Santa Rosa', 2004
Anton Corbijn, 'Viktor & Rolf, 2008

Een van de dingen die Corbijn zo goed maken, is zijn onfeilbare oog voor compositie. Neem bijvoorbeeld zijn portret van modeontwerpers Viktor & Rolf (2018). Op deze zwart-witfoto lijken de hoofden van het duo uit dezelfde coltrui omhoog te groeien, een soort tweekoppig modemonster. Ook de foto van Johnny Cash en Kate Moss (1994), waarin Moss haast bewusteloos in de armen van een getroebleerd ogende Cash hangt, blinkt uit in de compositie. Het oogt haast alsof zich hier zojuist een misdrijf heeft voltrokken. De lijnen in het schilderij hebben ook iets weg van accidental Renaissance – een moderne foto die geheel per ongeluk kan doorgaan voor een dramatisch Renaissance-schilderij. Ook andere elementen die Corbijns foto’s zo ‘typisch Corbijn’ maken zie je terug in de tentoonstelling: het hoge contrast, veel licht en een wat korrelige print. Juist door die grungy, vaak zwart-witte look van zijn foto’s komen ze tot leven. Corbijn maakt geen geposeerde portretten van zijn onderwerpen; hij werkt niet in een studio, gebruikt geen rekwisieten en legt geen uitgedachte, gekunstelde poses vast. Zijn portretten zijn juist een snapshot van een persoon, een heel klein momentje uit het leven dat voor altijd op de gevoelige plaat is vastgelegd.

Zaalopname ' Anton Corbijn - MOØDe’, Cobra Museum
Zaalopname ' Anton Corbijn - MOØDe’, Cobra Museum
Zaalopname ' Anton Corbijn - MOØDe’, Cobra Museum
Zaalopname ' Anton Corbijn - MOØDe’, Cobra Museum

Naast een mooi overzicht van het werk van een groots fotograaf, is MOØDe ook vooral een feest van herkenning. Bij bijna elk portret heb je wel zoiets van: ‘Hé, jij ook hier?’. Modegiganten als Jean Paul Gaultier, Alexander McQueen en Naomi Campbell, bekende acteurs als Idris Elba, Cate Blanchett en Philip Seymour Hoffman, muzikanten als Paul McCartney, James Brown en de Sugababes – het is een afwisselend rijtje gezichten voor de camera. Natuurlijk zijn Corbijns portretten van de Nederlandse koninklijke familie ook van de partij. Klein detail in de tentoonstellingsopzet waar ik toch wel even om moest gniffelen: real royalty hangt speels afgewisseld naast pop culture royalty. Zo worden onze koning en koningin vergezeld door een portret van Coldplay’s Chris Martin (inclusief kroon en mantel) en hangt prinses Beatrix naast ‘s werelds favoriete Mister Darcy, Colin Firth. Je gaat je zo’n beetje afvragen welke celebrity uit de afgelopen decennia Corbijn niét op de foto heeft gezet. Wel krijgen ze allemaal de Corbijn-behandeling, hoe groots ze ook zijn. Dit zijn geen sterren die we kennen van TV, Netflix of sociale media. Voor de lens van Corbijn – die zijn onderwerpen altijd precies in een off-moment weet vast te leggen – veranderen bekende gezichten ineens in echte personen, die je ook gewoon op straat tegen zou kunnen komen.

Zelf bezoeken?

Hoe lang doe je er over?
90 minuten
Expert level
Beginners | Gevorderden | Crazy pro
Meer weten

Helemaal in the mood komen voor MOØDe? Het Cobra Museum heeft een heuse Spotify playlist samengesteld om je voor te bereiden op je bezoekje aan de tentoonstelling. En als afsluiter kun je ‘s avonds op de bank mooi kijken naar een film van Corbijn, zoals zijn regiedebuut Control.

coverbeeld: Anton Corbijn, ‘Eva Herzigová, Parijs’, 2003

De tentoonstelling ‘Anton Corbijn – MOØDe’ is nog tot en met 12 mei 2024 te zien in het Cobra Museum in Amstelveen.

Meer informatie