De Kunstmeisjes 07 december 2018

GO | NO GO #85: Christian Boltanski achterNA

Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Ditmaal zijn we in De Oude Kerk in Amsterdam om daar te kijken naar Christian Boltanski’s expositie ‘NA’.

Wist je dat er zo’n 20.000 mensen begraven liggen in De Oude Kerk? Nu denk je misschien, dat is een heel leuk weetje, maar wat heeft dat met kunst te maken? Goede vraag! Voor de huidige tentoonstelling NA is de Franse kunstenaar Christian Boltanski de graven van de kerk ingedoken op zoek naar de dood. Hold your horses, hij heeft  natuurlijk niet letterlijk de graven  opengemaakt, maar ze maken deel uit van zijn ruimtevullende installaties en geluidswerken die nu te zien en te horen zijn in de kerk.

Christian Boltanski staat vooral bekend om zijn indringende installaties waarin fotografie en licht de hoofdrol spelen. Zijn werk gaat over ons collectieve geheugen en het verstrijken van de tijd. Echt een match made in heaven (pun intended) met De Oude Kerk in Amsterdam dus. Hij plaatste verschillende installaties, lichtwerken en geluidsfragmenten in de kerk. Met deze tentoonstelling zet hij ons aan het denken over wat er met ons gebeurt nadat we sterven. Als bezoeker zie je meteen bij binnenkomst dat de hele vloer van de kerk is volgezet met grote zwarte tombes die bijna vanuit de vloer omhoog lijken te schieten. Daartussen vinden we overal zwarte jassen: op de grafzerken, hangend over stoelen in het koor, omringd door lampen en gehangen over standaarden. Uit de jassen komt geluid: we horen stemmen vragen stellen over het leven, de dood en het hiernamaals. Normaal gesproken bewaren wij deze existentiële vraagstukken voor druilerige zaterdagnachten aan een vieze bar na vijf glazen wijn, maar off we go!

Installatiefoto van De Oude Kerk met werk van Christian Boltanski, 2017, foto: Gert-Jan van Rooij, via Coebergh PR.

We vervallen in herhaling, maar: we vinden de tentoonstellingen in De Oude Kerk een fantastisch concept. Wat ons de afgelopen periode wel duidelijk is geworden, is dat er niet veel voor nodig is om een imposante show neer te zetten op deze locatie.. Hedendaagse kunst op een historische plek, iets heel anders dan de bekende white cube en midden in de stad: het verkoopt zichzelf bijna. Zo ook met de installatie van Boltanski: de kroonluchters hangen bijna op de grond en zijn meer Instagrammable dan een avocadosalade in de vorm van een vuurspuwende draak. Boltanski laat met deze tentoonstelling een van zijn favoriete elementen schitteren: licht.  De jassen die verspreid over de kerk liggen, zijn mysterieus en zelfs een beetje spookachtig: alsof de eigenaren zijn opgestaan en verder zijn gegaan. Als bezoeker kun je om de kunstwerken heen lopen, waardoor je het gevoel krijgt dat je onderdeel wordt van de expositie. Ook de installatie in een grote zwarte kubus, waar je als bezoeker de namen van de overledenen mag influisteren vinden wij erg doeltreffend. Deze ingefluisterde audiofragmenten worden later in het koor afgespeeld.

Installatiefoto van De Oude Kerk met werk van Christian Boltanski, 2017, foto: Gert-Jan van Rooij, via Coebergh PR.

Boltanski heeft grote zuilen en kubussen in de kerk geplaatst om je als bezoeker het gevoel te geven dat je tussen de tombes in loopt. De interactiviteit, hetzelfde als bij de zwarte jassen gebeurt, zijn wij dol op. Qua vormentaal doet het ons alleen stiekem een beetje aan vuilniszakken denken. Alhoewel COMO een fantastische sponsor zou kunnen zijn voor dit project en wij mega fan zijn van recyclen, valt het ons hier niet helemaal lekker. We kunnen maar niet achterhalen waarom hij voor dit materiaal heeft gekozen, want het roept geenszins op tot bezinning. Lelijk materiaal of niet, de tombes en jassen scheppen wel een duidelijke routing: je wordt heel bewust door de kerk geleid. Een soort mysterieuze doolhof waar wij met liefde meer dan een rondje door hebben gemaakt.

Zelf bezoeken?

Hoe lang doe je er over?
15 minuten
Expert level
Beginners | Gevorderden | Crazy pro
Meer weten

Bij binnenkomst krijg je (als je lief bent) ook een blauw foldertje mee over De Oude Kerk. Sla deze zeker niet af, zoals we meestal doen met alles wat ook maar enigszins op een flyer lijkt. Deze bevat namelijk illustraties van Jan Rothuizen, beter bekend van de Zachte Atlas. En als je de folder uitvouwt, vind je een posterformaat illustratie met alle leuke weetjes over De Oude Kerk! Wij zeggen: gratis cadeautje.

De tentoonstelling ‘NA’ van Christian Boltanski is nog t/m 29 april 2018 te bezoeken in De Oude Kerk.

Meer informatie