De Kunstmeisjes 26 september 2017

GO | NO GO #77: Locus: dubbel focus

Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Vandaag vertellen we je meer over een duo-show van twee bijzondere filmmakers in EYE, getiteld Locus: Apichatpong Weerasethakul – Cao Guimarães.

Wanneer EYE aankondigt dat ze een nieuwe tentoonstelling openen, zijn wij er altijd als de kippen bij. Dit keer zie in het filmwalhalla aan het IJ geen ode aan een wereldberoemde filmmaker zoals (hiervoor) Scorsese, maar worden twee underground filmkunstenaars uit twee totaal verschillende werelddelen uitgelicht. Apichatpong Weerasethakul (Bangkok, Thailand) en Cao Guimarães (Belo Horizonte, Brazilië) hebben eigenlijk niets met elkaar te maken en kennen elkaar niet, maar schitteren desalniettemin samen in deze expositie. Het uitgangspunt van Locus: Apichatpong Weerasethakul – Cao Guimarães is namelijk de unieke verbondenheid van beide filmmakers aan hun regio.

De titel van deze expositie, afgeleid van de namen van de filmmakers, is een hele mond vol en dagen later discussiëren we nog steeds over de correcte uitspraak. Een stuk helderder is de opbouw van de tentoonstelling: achter een wandje met daarop de introductietest, vind je eerst een ruimte waar het werk van Cao Guimarães te zien is. Zijn films zijn herkenbaar door het langzame tempo en zijn oog voor detail. Hij focust bijvoorbeeld op een zeepbel die – trager dan drie slakken die in de file staan voor een blaadje sla – door een gebouw zweeft. Het effect is fascinerend en vooral erg rustgevend. De ruimte is zo ingericht dat je meerdere films tegelijk kunt zien (ze worden simultaan afgespeeld), of juist voor een enkel scherm kunt zitten om ze afzonderlijk te bekijken.

Apichatpong Weerasethakul, ‘Primitive (Nabua)’, 2009 Courtesy the artist and Kick the Machine Films, Bangkok. Via EYE, Amsterdam

Wanneer we doorlopen naar Apichatpong Weerasethakul, worden we meteen getransporteerd naar de andere kant van de aardbol, van Brazilië naar Thailand. Zijn werk (uit de serie ‘Primitive’) is te zien in een grote zaal, waar in het midden een soort zacht podium is neergezet. Vond je bioscoopstoelen al relaxed, dan is dit je dream come true. De films tonen ons de levensverhalen van tieners die opgroeien in een voormalige conflictregio: het gebied werd voorheen geteisterd door de strijd tussen soldaten en de lokale bevolking, die ervan werd verdacht communistische sympathieën te hebben. Dit verleden is de rode draad die door de serie Primitive loopt. Het zijn hele symbolische films, waarin de symbolen zijn opgenomen alsof ze de normaalste zaak van de wereld zijn. Zo wordt je aandacht bijvoorbeeld continu getrokken door inslaande bliksem, die wel lijkt opgewekt door mystieke krachten om een een bepaalde boodschap over te brengen.

Cao Guimarães & Rivane Neuenschwander, Quarta-feira de Cinzas/Epilogue, 2006, Courtesy the artist, foto: Hans Wildschut, via EYE, Amsterdam.

r is veel moois te zien, maar onze favoriet was met afstand de film ‘Quarta Feira de Cinzas’ (2006) van Cao Guimarães. We zien een bosrijke omgeving met mieren en confetti – nothing more, nothing less. Nu denk je waarschijnlijk niet: super logisch, mieren en confetti! Toch gaan ze wonderbaarlijk goed samen. Je ziet de mieren druk rondlopen met de grote confettivlokken in hun kaken, wat een heel speels, poëtisch en – wederom – rustgevend beeld oplevert. De kleuren van de confetti zijn heel vreemd in de natuurlijke omgeving en knallen van het scherm. Mocht je de komende tijd overvallen worden door PMS, een gebroken hart of gewoon een bijzonder slechte dag: ga heen en maak jezelf weer gelukkig met deze film!

De tentoonstellingen die wij inmiddels van EYE gewend zijn, zijn vaak groot van opzet en heel verhalend opgebouwd. Ze focussen meestal op één belangrijk persoon in de filmgeschiedenis, zoals voorheen bijvoorbeeld Robby Muller of de eerdergenoemde Martin Scorsese. De levensverhalen en oeuvres van deze personen worden door middel van beeld- en audiofragmenten en bakken archiefmateriaal op spectaculaire wijze verteld. Dat is bij deze tentoonstelling veel minder het geval. Hier zie je echt alleen maar films. Locus: Apichatpong Weerasethakul – Cao Guimarães is een ingetogen expositie waar alles minder draait om de maker en meer om de kunstwerken. Maar dit komt goed uit: de filmmakers zijn niet heel bekend onder het grote publiek (zeg maar gerust: totaal obscuur, geen idee wie ze zijn). Een bezoekje aan EYE is een goede introductie tot het werk van deze mannen, die wellicht ooit nog een groot retrospectief à la Scorsese krijgen. Hopelijk dan weer in EYE en dan zijn wij er weer bij.

Zelf bezoeken?

Hoe lang doe je er over?
60 – 90 minuten
Expert level
Beginners | Gevorderden | Crazy pro
Meer weten

Meer zien en horen van beide filmmakers? Als aanvulling op de expositie, biedt EYE ook artists talks en filmvertoningen in een van de bioscoopzalen aan. Check het hele programma en draaitijden helemaal onderaan deze pagina.

De tentoonstelling ‘Locus: Apichatpong Weerasethakul – Cao Guimarães’ is nog t/m 3 december 2017 te zien bij EYE.

Meer informatie