De Kunstmeisjes 13 maart 2017

GO | NO GO #47: Het Stedelijk in Stijl

Gaan of niet gaan: dat bepaal je zelf. Wij geven je – met een kritische blik – tips voor tentoonstellingen. Deze keer: ‘De Stijl in het Stedelijk’ in het Stedelijk Museum.

Zoals we al eerder schreven, is 2017 het jaar van De Stijl. Niet van jouw persoonlijke swag, maar van de kunststroming De Stijl, vernoemd naar het gelijknamige tijdschrift dat in 1917 is opgericht. De perfecte gelegenheid voor de Nederlandse musea om de Mondriaans, Rietveld en Bart van der Leckjes uit het depot te halen. Het Stedelijk Museum, zelf in het bezit van een fraaie collectie werken van De Stijl, wil met de tentoonstelling De Stijl en het Stedelijk laten zien hoe vele generaties kunstenaars in navolging van de Stijl werkten. Je ziet dus enerzijds werken zien van De Stijl en anderzijds werken van kunstenaars die beïnvloed zijn door aspecten van de Stijl. Het mixen en matchen van kunstwerken uit de collectie van het Stedelijk heeft verrassende combinaties opgeleverd, waar wij heel blij van worden.

De werken in de tentoonstelling zijn niet chronologisch naast elkaar geplaatst, maar gecombineerd op thema, zoals kleuren, vormen, lijnen. Bij het thema ‘kleur’ moeten we natuurlijk meteen denken aan de drie primaire kleuren, een van de meest iconische elementen waaraan we de kunstenaars van De Stijl tot op de dag van vandaag kunnen herkennen. Het Stedelijk laat in deze expositie zien dat de invloed van De Stijl op werken van andere kunstenaars niet altijd één-op-één is, maar ook indirect heeft plaatsgevonden. Een tof voorbeeld hiervan is Roy Lichtensteins As I Opened Fire; het werk doet door de primaire kleuren meteen denken aan De Stijl. Maar Lichtenstein keek niet direct naar De Stijl; hij liet zich inspireren door de Amerikaanse popcultuur van de jaren 50 en 60, die op haar beurt weer vorm had gekregen door de kenmerkende kleuren van De Stijl. Zo heeft De Stijl haar weg gevonden naar de pop-art van Lichtenstein. Wie had dat gedacht?!

Links: Bart van der Leck, ‘Composition’, 1918 – 1920, collectie Stedelijk Museum Amsterdam. Rechts: Roy Lichtenstein, ‘As I Opened Fire’, 1964, collectie Stedelijk Museum Amsterdam, beide via Stedelijk Museum Amsterdam.

Vrees niet, voor deze tentoonstelling hoef je echt geen die-hard kenner van De Stijl te zijn. Wat zo prettig is aan deze tentoonstelling (en dat wordt meteen in de eerste zaal duidelijk), is dat het gaat om kleuren, lijnen en andere zeer heldere elementen. De kunstwerken worden met elkaar gecombineerd op basis van deze elementen, waardoor je ze goed kunt vergelijken en de grote invloed van De Stijl op de kunstgeschiedenis duidelijk zichtbaar wordt. Side note: sommige zalen zijn wel iets meer conceptueel. Neem bijvoorbeeld de zaal met het videowerk van Bas Jan Ader, waarin hij zo schuin mogelijk probeert te staan, tot hij valt. Dit werk wordt gecombineerd met de strijd tussen Mondriaan en Van Doesburg over het gebruik van de schuine lijn. Een beetje een doordenker dus.

Dit is geen enorme tentoonstelling. Het is verdeeld over zes zalen waarin in elke zaal weer nieuwe kunstenaars te ontdekken zijn. Alle tijd dus om de bijschriften te lezen! Het zijn er niet veel, maar ze zullen je enorm helpen om iets meer over de kunstenaars te weten te komen. De invloed van De Stijl is vele malen groter dan wij van te voren hadden gedacht. Deze tentoonstelling biedt echt een heel heldere visuele kunstgeschiedenisles over een stroming en de gevolgen van hun ideeën. Dit kun je natuurlijk lezen in de meeste boeken, maar wat is er nu leuker dan het in het echt zien? Zo kom je ook nog eens hele belangrijke, maar soms iets minder bekende kunstenaars tegen uit Nederland (bv. Joost Baljeu), maar ook uit de Verenigde Staten (kunstenaarscollectief General Idea) en het Verenigd Koninkrijk (Marlow Moss).

Zoals we al eerder schreven, is in het Stedelijk nu ook Jordan Wolfsons MANIC / LOVE / TRUTH / LOVE te zien. Om de bionische madame van Wolfson te kunnen zien moet je wel van te voren een kaartje halen en word je ingedeeld volgens een timeslot (er mogen maar 4 personen tegelijk naar binnen). Haal dus bij binnenkomst alvast een timeslot voor dit kunstwerk en ga dan op je gemak De Stijl in het Stedelijk bekijken: twee exposities op één dag en een staaltje time management waar je  nog dagen trots op kunt zijn. En als je er toch al bent: Ed van der Elskens tentoonstelling De Verliefde Camera is OOK heel mooi, maak er dus vooral een museummiddag van!

Zelf bezoeken?

Hoe lang doe je er over?
30 minuten
Expert level
Beginners | Gevorderden | Crazy pro
Meer weten

Er ligt een heel helder, compact boek in de winkel van het Stedelijk over De Stijl, getiteld: ‘De Stijl 100 jaar inspiratie’. Als je op je gemak nogeens wilt nalezen over de periode zelf, maar ook over de invloed nadien. Eigenlijk dus precies waarover deze tentoonstelling gaat, alleen dan breder dan de collectie van het Stedelijk.

De tentoonstelling ‘De Stijl in het Stedelijk’ is t/m 21 mei 2017 te zien in het Stedelijk Museum.

Meer informatie